Đảng ta luôn xác định đoàn viên thanh niên là lực lượng xung kích của cách mạng và đề ra nhiều chủ trương giáo dục, bồi dưỡng, tổ chức đoàn viên thanh niên thành lực lượng tin cậy, kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, là lực lượng xung kích cách mạng, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam. Với vị trí, vai trò là bộ phận hợp thành của hệ thống chính trị ở Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh có trách nhiệm trong phát động các phong trào hành động, tổ chức cho thanh niên tham gia thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Nhằm góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trẻ giỏi nghề, yêu nước, nhiệt tình, trách nhiệm, năng động, sáng tạo, ngày 17/6/2009, Ban Bí thư Trung ương Đoàn giao Ban Thanh niên Công nhân và Đô thị ban hành Hướng dẫn số 52 HD/TWĐTN về việc “Hướng dẫn triển khai phong trào 3 trách nhiệm trong cán bộ, công chức trẻ”.
Năm 2013, nhằm đẩy mạnh và phát huy phong trào, đồng thời điều chỉnh kịp thời các nội dung, tiêu chí để phong trào ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế tại cơ sở, Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã ban hành Hướng dẫn số 26HD/TWĐTN ngày 21/10/2013 về việc “Hướng dẫn triển khai phong trào 3 trách nhiệm trong cán bộ, công chức”. Từ đó, phong trào “3 trách nhiệm” được các cấp bộ Đoàn triển khai rộng khắp, góp phần tạo môi trường để cán bộ, công chức, viên chức trẻ tự giác rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, phấn đấu học tập, nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu công tác trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; đồng thời phát huy vai trò của tổ chức Đoàn trong xây dựng lớp cán bộ, công chức, viên chức trẻ yêu nước, nhiệt tình, trách nhiệm, năng động sáng tạo.
Tiếp đó, thực hiện kết luận Hội nghị lần thứ tám, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Khóa X về “Một số giải pháp đẩy mạnh phong trào “3 trách nhiệm” trong đoàn viên, thanh niên cán bộ công chức, viên chức giai đoạn 2015 – 2017; căn cứ Hướng dẫn số 56-HD/TWĐTN-CNĐT ngày 25/12/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đoàn, ngày 20/01/2015, Ban Thường vụ Đoàn Khối các cơ quan Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 01-HD/ĐTNK-PTTN với các nội dung chính sau:
1. Trách nhiệm với bản thân
- Không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, lý luận và kỹ năng nghiệp vụ công tác.
- Luôn gương mẫu chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy định của cơ quan, đơn vị.
- Thường xuyên rèn luyện tác phong, lề lối công tác, đạo đức công vụ, nói đi đôi với làm, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, không ngừng học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Thường xuyên rèn luyện thân thể để có sức khoẻ tốt sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
2. Trách nhiệm với công việc
- Thực hiện tốt Luật cán bộ, công chức; luật viên chức; luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, toàn tâm toàn ý, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
- Làm việc nghiêm túc, cầu thị, tận tâm với công việc được giao.
- Không ngừng lao động sáng tạo, tích cực phát huy, đề xuất các sáng kiến, cải tiến quy trình, kỹ thuật, các giải pháp đột phá để triển khai công việc đảm bảo chất lượng tốt nhất.
- Đi đầu trong tham gia cải cách hành chính; xung kích, tình nguyện đảm nhận những khâu khó, việc mới và thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
- Đi đầu trong việc ứng xử văn minh, gương mẫu trong xây dựng công sở văn minh, xây dựng cơ quan văn hóa, xanh - sạch - đẹp.