Đại hội Đảng bộ Sở Tư pháp lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2010-2015, xác định là giai đoạn ngành Tư pháp được bổ sung thêm nhiều nhiệm vụ mới, quan trọng và nhiều nhiệm vụ tuy không mới nhưng đòi hỏi phải thực hiện ở phạm vi, quy mô mở rộng và chất lượng cao hơn. Vì vậy, Đảng bộ Sở Tư pháp đã nhận thức rõ vị trí, vai trò, chức năng nhiệm vụ của Đảng bộ trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, xác định đúng vị trí, vai trò của ngành Tư pháp đối với nhiệm vụ cải cách tư pháp, cải cách thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật,cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật và thông qua pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong mọi tầng lớp nhân dân. Qúa trình lãnh đạo đã bám sát thực tiễn, gắn thực tiễn với tình hình kinh tế, xã hội của địa phương, của ngành để triển khai đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ, tăng cường lãnh đạo, thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng, tác động lớn đến đời sống nhân dân và tình hình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Tập trung tháo gỡ, giải quyết những tồn tại, vướng mắc, chú trọng triển khai kịp thời các nhiệm vụ mới, toàn Đảng bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị, trong đó nhiều lĩnh vực chuyên môn đạt kết quả cao
Trong 5 năm qua, trên cơ sở các Nghị quyết về phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và xây dựng Đảng của Tỉnh ủy, Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Sở nhiệm kỳ 2010 - 2015, bám sát các Nghị quyết, chương trình, nhiệm vụ trọng tâm của HĐND, UBND, của ngành; căn cứ tình hình thực tiễn của địa phương, của ngành, Đảng bộ Sở đã ban hành các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch hoạt động, có các giải pháp phù hợp; phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng chi bộ, đảng viên, nhất là Đảng viên giữ vai trò lãnh đạo, quản lý, là người đứng đầu các phòng, tổ chức giúp việc, đơn vị trực thuộc; Đảng viên giữ vị trí chủ chốt của các tổ chức, đoàn thể. Thường xuyên giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, tăng cường kỷ cương đi đôi với động viên khuyến khích, giáo dục tinh thần sẵn sàng nhận nhiệm vụ mới, nhiệm vụ khó cho công chức, viên chức và Đảng viên. Bên cạnh triển khai đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ, Đảng bộ đã lãnh đạo chuyên môn ưu tiên, tập trung nguồn lực và tăng cường lãnh đạo việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng, tác động lớn đến đời sống nhân dân và tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Lãnh đạo chuyên môn bám sát chương trình, nhiệm vụ, tập trung tháo gỡ, giải quyết những tồn tại, vướng mắc còn tồn đọng từ những năm trước, chú trọng triển khai kịp thời các nhiệm vụ mới và đã có nhiều chuyển biến trên tất cả các lĩnh vực, thực hiện tốt vai trò cơ quan tham mưu, tư vấn về mặt pháp luật cho UBND, cụ thể:
- Đã giúp cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện có chất lượng, đúng tiến độ việc lấy ý kiến của nhân dân vào Dự thảo sửa đối Hiến pháp năm 1992, Luật Đất đai và nhiều đạo luật quan trọng khác; tổng kết các Luật, Nghị định theo yêu cầu Chính phủ, của Bộ Tư pháp và các bộ ngành ở Trung ương. Công tác thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện nền nếp và từng bước đi vào chiều sâu, chất lượng ngày càng được nâng lên; công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật được thực hiện nghiêm túc. Công tác quản lý nhà nước về xử lý vi phạm hành chính bước đầu triển khai thực hiện.
- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đã bám sát yêu cầu của Chỉ thị số 32 - CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Kế hoạch của Ban Thường vụ tỉnh ủy, phát huy tốt vai trò là cơ quan thường trực của Hội đồng Phối hợp PBGDPL và các Ban Chỉ đạo trong lĩnh vực PBGDPL; ngày càng chú trọng vào chiều sâu, với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, gắn kết với việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và bám sát các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, các sự kiện chính trị, lịch sử quan trọng. Tập trung tuyên truyền Hiến pháp năm 2013, pháp luật về khiếu nại, tố cáo, bồi thường hỗ trợ tái định cư, đền bù giải phóng mặt bằng, phòng chống tham nhũng, an toàn giao thông , chủ quyền biển, đảo. Trong đó, chú trọng các địa bàn trọng điểm, các lĩnh vực và đối tượng thường có hành vi vi phạm. Việc xây dựng và đánh giá địa phương đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được triển khai nghiêm túc, đến nay 8/8 huyện, thị xã, thành phố đã hoàn thành việc đánh giá ở cấp xã. Hoạt động hòa giải ở cơ sở, việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước từng bước đi vào nền nếp và ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, duy trì trật tự, an toàn xã hội.
- Công tác cải cách hành chính và kiểm soát thủ tục hành chính ngày càng được đẩy mạnh, đã tham mưu cho UBND tỉnh hoàn thiện thể chế; tích cực hướng dẫn, tăng cường đôn đốc các ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ kiểm soát TTHC nhằm đáp ứng tốt hơn, nhanh hơn yêu cầu của người dân, doanh nghiệp. Sở Tư pháp đứng đầu các Sở, ban, ngành cấp tỉnh về chỉ số cải cách hành chính; trong 08 chỉ số cải cách hành chính do Bộ Nội vụ công bố thì có 02 chỉ số có vai trò tham mưu của Sở Tư pháp (cải cách thể chế và cải cách thủ tục hành chính) đạt số điểm cao.
- Công tác trợ giúp pháp lý (TGPL) đã bám sát Chiến lược phát triển TGPL ở Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; nhiều hình thức TGPL như tư vấn, hướng dẫn, giải đáp pháp luật, tham gia tố tụng, hòa giải, đại diện ngoài tố tụng được thực hiện thường xuyên, góp phần giảm nghèo về pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người nghèo và đối tượng chính sách, đối tượng yếu thế trong xã hội.
- Công tác đăng ký, quản lý hộ tịch và quốc tịch, nuôi con nuôi; Quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp ngày càng nền nếp, các sự kiện hộ tịch đều được đăng ký kịp thời. Các thủ tục hành chính được niêm yết công khai, minh bạch, giải quyết theo quy trình ISO 9001-2008 và theo cơ chế “Một cửa”.
- Công tác bổ trợ Tư pháp có nhiều chuyển biến. Sở đã trình UBND tỉnh phê duyệt và triển khai thực hiện Đề án "Phát triển đội ngũ luật sư từ năm 2011 đến năm 2020”; Đề án “Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp”; “Quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng đến năm 2020” ; Đề án kiện toàn đội ngũ đấu giá viên và Kế hoạch tổng thể Chiến lược phát triển trợ giúp pháp đến năm 2020; Đề án kiện toàn đội ngũ đấu giá viên và Kế hoạch tổng thể Chiến lược phát triển TGPL đến năm 2020. Đảng ủy, Lãnh đạo Sở đã chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, phối hợp với các ngành, địa phương, nhất là ở cơ sở để từ đó có quyết tâm cao hơn, quyết liệt hơn trong công tác chỉ đạo triển khai từng nhiệm vụ cụ thể nhằm thực hiện chủ trương xã hội hóa trong một số lĩnh vực do ngành quản lý, như công chứng, giám định.... Quản lý nhà nước về công chứng, chứng thực tiếp tục được phát triển, xã hội hóa.
Xác định đúng vị trí, vai trò trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị nên trong giai đoạn 2010-2015, Ngành Tư pháp đã đạt được những kết quả đáng khích lệ được tập thể Lãnh đạo Bộ Tư pháp và UBND tỉnh ghi nhận. Theo đó, 100% cá nhân là đảng viên, công chức, viên chức và lao động của Sở hoàn thành nhiệm vụ được giao, trong đó: 290 lượt cá nhân đạt danh hiệu Lao động tiên tiến; 110 lượt cá nhân đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua cơ sở; 09 cá nhân đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua cấp tỉnh; 01 cá nhân đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua Ngành; 250 lượt cá nhân được tặng Giấy khen của Giám đốc Sở; 14 cá nhân được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh; 17 cá nhân được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp; 02 cá nhân được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng 3.
Đối với tập thể, Sở Tư pháp Quảng Bình là một trong những Sở Tư pháp nhiều năm liền được Bộ Tư pháp xếp hạng A (2011, 2013, 2014); Trong 5 năm qua, 53 lượt tập thể được công nhận tập thể Lao động tiên tiến; 17 lượt tập thể được công nhận tập thể Lao động xuất sắc; 99 lượt tập thể được tặng Giấy khen của Giám đốc Sở; 04 tập thể được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh; 05 tập thể được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp; 01 tập thể được tặng Cờ thi đua UBND tỉnh và năm 2014 01 tập thể đang đề nghị tặng Cờ thi đua UBND tỉnh; 02 tập thể được tặng Cờ thi đua Ngành Tư pháp; tập thể Sở Tư pháp được tặng Huân chương Lao động hạng 3. Bên cạnh đó nhiều lượt cá nhân và 15 lượt tập thể được UBND tỉnh và Bộ Tư pháp tặng bằng khen theo chuyên đề.
Bên cạnh kết quả đạt được, thời gian qua, trong lãnh đạo, chỉ đạo có lúc, có nhiệm vụ Đảng ủy chưa thật quyết liệt, một số lĩnh vực hoạt động kết quả chưa cao, triển khai chưa nhiều, có lĩnh vực còn tồn đọng, còn chậm. Chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực công chứng chưa thực sự đồng thuận ở một số địa phương. Nhiệm vụ bổ sung ngày càng nhiều, phức tạp nhưng việc bổ sung nguồn lực còn hạn chế. Việc triển khai một số nhiệm vụ mới còn bất cập.
Với kết quả đạt được và những tồn tại khó khăn trong lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy đối với nhiệm vụ chính trị trong thời gian qua, tại Đại hội Đảng bộ lần thứ IX, nhiệm kỳ 2015-2020, Nghị quyết Đại hội đã đề ra phương hướng, giải pháp cụ thể với chủ đề “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, phát huy dân chủ, đoàn kết, tăng cường kỷ luật, kỷ cương; nâng cao trách nhiệm, xây dựng ngành Tư pháp trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp”. Phát huy những thành tựu đã đạt được, nắm vững thời cơ thuận lợi, vượt qua khó khăn thách thức, tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, xây dựng Đảng vững mạnh trên cả 3 mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức; phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ trong cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị; tăng cường xiết chặt kỷ luật, kỷ cương, nhất là kỷ cương hành chính; nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên, tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, nỗ lực thực hiện thắng lợi toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị trong 5 năm tới mà Nghị quyết Đại hội đã đề ra, phấn đấu xây dựng Đảng bộ Sở Tư pháp ngày càng trong sạch, vững mạnh và vững mạnh tiêu biểu, xây dựng ngành Tư pháp dân chủ, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, góp phần xây dựng Quảng Bình ngày càng phát triển.
Minh Tâm