Tập hợp thanh niên đến với tổ chức Đoàn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong hoạt động Đoàn. Bên cạnh việc tích cực tuyên truyền, vận động thanh niên đến với tổ chức Đoàn, các cơ sở Đoàn cũng đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch tập hợp thanh niên phù hợp với tình hình thực tế của từng đơn vị. Tuy nhiên, công tác này vẫn đang gặp nhiều khó khăn hạn chế.
1. Vai trò của việc đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động Đoàn
Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, các thế hệ thanh niên Việt Nam luôn nêu cao tinh thần yêu nước, không ngại gian khổ, hy sinh, sẵn sàng dấn thân vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Được Đảng và Bác Hồ kính yêu sáng lập, lãnh đạo, rèn luyện, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói chung và Đoàn TNCS Bộ Tư pháp nói riêng đã và đang không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, làm tốt công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, phát huy tinh thần đoàn kết, tình nguyện tham gia các phong trào hành động cách mạng, xứng đáng là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam.
Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước là điều kiện, cơ hội tốt để tuổi trẻ phát huy truyền thống anh hùng cách mạng của các thế hệ cha anh, vươn lên khẳng định mình trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tuy nhiên, cũng có không ít khó khăn, thách thức đang đặt ra đối với thanh niên Việt Nam. Đó là những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường; những âm mưu, thủ đoạn diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch đang tìm mọi cách lôi kéo, chia rẽ, làm lung lạc niềm tin của thế hệ trẻ, nhằm phá hoại lực lượng kế cận của cách mạng, rường cột của nước nhà. Chính vì vậy, tập hợp thanh niên, phát huy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường của thanh niên, khơi dậy tinh thần cống hiến của tuổi trẻ, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp... là những nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói chung và Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp nói riêng.
Từ trước đến nay, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vai trò, công tác thanh niên và tạo mọi điều kiện thuận lợi để thanh niên hoạt động, vươn lên khẳng định mình. Xác định được tầm quan trọng của việc đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động Đoàn; Một phong trào thanh niên lớn mạnh hay không tất cả phụ thuộc vào mỗi cá nhân và khối đoàn kết của tập thể, vì vậy, từ Nghị quyết 25-NQ/TW, ngày 25-7-2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) đã khẳng định: “Mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên là nội dung quan trọng của công tác Đoàn để giáo dục, bồi dưỡng, động viên và phát huy vai trò thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
2. Thực trạng việc đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động Đoàn
2.1. Đánh giá chung
Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp là tổ chức Đoàn tương đương cấp huyện trực thuộc Đoàn Khối các cơ quan Trung ương. Tính đến hết ngày 31/12/2017, Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp có 36 Chi đoàn, Đoàn cơ sở trực thuộc, trong đó có 7 Chi đoàn, 20 Chi đoàn cơ sở, 04 Đoàn cơ sở và 05 Đoàn trường Trung cấp với tổng số đoàn viên là 1.572 đồng chí (trong đó có 569 đoàn viên là công chức, viên chức cơ quan Bộ, 1.003 đoàn viên là học sinh các trường Trung cấp Luật). Với đặc trưng là cơ quan quản lý nhà nước cấp Bộ, phần lớn đoàn viên, thanh niên là công chức, viên chức, là lực lượng thanh niên có trình độ, chuyên môn cao, đang trực tiếp tham mưu, triển khai thực hiện mọi chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, do đó, trong những năm qua, Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp luôn thực hiện tốt và không ngừng mở rộng việc đoàn kết, tập hợp thanh niên, phát huy mạnh mẽ vai trò xung kích, tình nguyện của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Với phương châm đoàn kết, tập hợp thanh niên thông qua xây dựng tổ chức, triển khai các phong trào thanh niên và các cá nhân tiêu biểu, Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp đã không ngừng nâng cao việc đoàn kết, tập hợp thanh niên trên những nguyên tắc chủ yếu sau:
Thứ nhất, coi trọng việc củng cố tổ chức và phát triển phong trào trong toàn thể đoàn viên, thanh niên; đa dạng hóa, cụ thể hóa các phong trào hành động lớn của Đoàn: “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” thành các phong trào nhánh phù hợp với hoạt động của từng Chi đoàn, đoàn cơ sở. Qua đó, phát huy tính chủ động, sáng tạo của từng cơ sở Đoàn trong sự nghiệp phát triển ngành, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nội dung hoạt động của Đoàn, Hội ngày càng phong phú, thiết thực, hiệu quả, chủ động gắn kết các vấn đề kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh ở cơ sở. Nhờ sự lan tỏa rộng đến mọi đối tượng, lĩnh vực, địa bàn khác nhau đã tạo nên sức thu hút, tính dẫn dắt, tính định hướng và khả năng kết nối của các phong trào thanh niên. Bên cạnh đó, không ngừng củng cố, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động trên cơ sở phát huy vai trò nòng cốt chính trị của Đoàn, qua đó, quá trình đoàn kết, tập hợp thanh niên đã biến thành quá trình tự tập hợp.
Thứ hai, mở rộng hoạt động và xây dựng tổ chức đối với các đối tượng thanh niên tiêu biểu; thông qua các phong trào, từng bước xây dựng các nòng cốt thanh niên, tiến tới thành lập tổ chức. Từ đó, xây dựng phương thức sinh hoạt, hoạt động của Ban, Hội theo hướng sát hơn với tâm tư, nguyện vọng và kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc trong thanh niên để họ là chủ thể trong các hoạt động do Đoàn thanh niên tổ chức.
Thứ ba, ứng dụng công nghệ thông tin trong đoàn kết, tập hợp thanh niên. Trước xu hướng việc sử dụng mạng xã hội của thanh niên có chiều hướng tăng nhanh, Đoàn Thanh niên Bộ đã thực hiện sử dụng mạng xã hội để lắng nghe ý kiến, chủ động tiếp cận và định hướng cho thanh niên; tổ chức các nhóm nòng cốt của Đoàn tham gia các diễn đàn mạng để nắm bắt, tìm hiểu tâm tư nguyện vọng và gửi các nội dung thông điệp tuyên truyền của Đoàn đến thanh thiếu niên; tăng cường kết nối, đoàn kết, tập hợp thanh niên ở nước ngoài, thông qua mạng xã hội, các diễn đàn, các chương trình giao lưu trực tuyến.
Sự đổi mới về nguyên tắc nói trên đã tạo điều kiện để việc đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động Đoàn không ngừng được mở rộng cả về đối tượng, khu vực.
2.2. Thuận lợi
Được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ và Ban Thường vụ Đoàn Khối các cơ quan Trung ương, công tác Đoàn và phong trào thanh niên của Đoàn Bộ trong những năm qua được triển khai khá đa dạng, là một cơ quan đầu ngành về pháp luật nên Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp luôn xác định trọng tâm các hoạt động của Đoàn là gắn liền với công tác chuyên môn của cơ quan, đơn vị, nhằm tạo điều kiện cho đoàn viên thanh niên vừa đảm bảo tham gia sinh hoạt Đoàn vừa phục vụ tốt nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị.
Nhiều phong trào thanh niên được tổ chức thành công, ý nghĩa đã góp phần nâng cao chất lượng và nhận thức của đoàn viên, thanh niên, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động Đoàn.
2.3. Khó khăn
- Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng chưa được triển khai thường xuyên, hoạt động chưa thực sự hấp dẫn; công tác tuyên truyền nhân rộng các điển hình tiên tiến chưa kịp thời và liên tục; việc nắm bắt, định hướng tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên có lúc còn chưa kịp thời.
- Lực lượng đoàn viên, thanh niên của Bộ Tư pháp còn mỏng, số lượng đoàn viên có tuổi đời trẻ không nhiều, do vậy các hoạt động của Đoàn Bộ đôi khi thiếu nguồn nhân lực để thực hiện. Bên cạnh đó, một bộ phận nhỏ thanh niên do hạn chế về nhận thức, ít quan tâm tới hoạt động Đoàn, chưa thực sự nhiệt tình, trách nhiệm tham gia hoạt động đoàn.
- Đoàn viên, thanh niên đều là công chức, viên chức, phải thực hiện nhiệm vụ chuyên môn nên đôi khi tỷ lệ tập hợp thanh niên vào các hoạt động của Đoàn còn thấp và gặp nhiều khó khăn; bên cạnh đó, cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động Đoàn ở cơ sở còn nhiều khó khăn.
3. Các giải pháp nhằm đẩy mạnh đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động Đoàn
Để tiếp tục nâng cao chất lượng trong công tác đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên tham gia hoạt động đoàn trong thời gian tới, trong đó chú trọng thu hút đoàn viên, thanh niên, làm cho đoàn viên, thanh niên và người trẻ đến với Đoàn một cách tự nhiên, tự nguyện, Chi đoàn Thanh tra Bộ đề xuất một số giải pháp sau:
Một là, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; phát động và duy trì các chương trình hành động, cuộc vận động theo hướng tập trung, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong giai đoạn mới, phù hợp khả năng, nguyện vọng chính đáng của thanh niên. Xây dựng cơ chế phối hợp để thể hiện rõ hơn nữa vai trò nòng cốt chính trị của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tăng tính đoàn kết, tính liên hiệp của các tổ chức thành viên của Đoàn Bộ; tăng cường sự kết hợp với cấp ủy Đảng, lãnh đạo các đơn vị nhằm đẩy mạnh các hoạt động giáo dục truyền thống, giáo dục pháp luật, rèn luyện đạo đức, lối sống lành mạnh cho đoàn viên, thanh niên.
Hai là, chú trọng thực hiện những phương thức mới trong đoàn kết, tập hợp đoàn viên, thanh niên. Phát huy hiệu quả các thiết chế của Đoàn trong tổ chức hoạt động, phát triển phong trào và xây dựng tổ chức tại các đơn vị. Triển khai phương thức tập hợp thanh niên trên mạng Internet và các mạng viễn thông khác theo hướng xây dựng, hoàn thiện và kết nối các nhóm của các chi ddaonf, đoàn cơ sở. Từ đó, tạo môi trường thông tin lành mạnh, các sân chơi hấp dẫn trên mạng, từng bước khai thác các ứng dụng, tiện ích của các mạng xã hội đang có số lượng thành viên đông để truyền tải thông tin, nắm bắt dư luận, kịp thời định hướng, giáo dục cho thanh niên. Thiết kế, lựa chọn các phong trào thanh niên trên cơ sở nguyện vọng của đoàn viên, thanh niên và yêu cầu của đất nước, đảm bảo tính rộng khắp và bền vững.
Ba là, làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác Đoàn. Chú trọng phát hiện, vun trồng, tuyên dương các điển hình tiên tiến từ thực tiễn phong trào, tạo tác động lan tỏa đến các đối tượng thanh niên. Tham mưu cơ chế, chính sách tài năng trẻ, phát triển và đào tạo cán bộ Đoàn có óc tổ chức, nhiều ý tưởng, sáng kiến, khả năng ăn nói hấp dẫn, thuyết phục, xem đây là một giải pháp tích cực cho quan điểm tập hợp thanh niên thông qua điển hình xuất sắc.
Bốn là, phát động các phong trào thanh niên thiết thực, ý nghĩa nhằm khích lệ, bồi dưỡng và phát huy ý chí tự lực, tự cường, tự tôn dân tộc, khát vọng chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu trong thanh niên Việt Nam. Xây dựng các phong trào dựa trên truyền thống quý báu của dân tộc ta, được thanh niên đón nhận đầy tự hào như một đặc trưng của giới trẻ: đó chính là lòng yêu nước, tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách... Đây chính là động lực, là sợi chỉ đỏ kết nối tất cả các lực lượng thanh niên Việt Nam, không ngừng rèn luyện, phấn đấu và cống hiến cho quê hương, đất nước.
Năm là, tăng cường nghiên cứu, xây dựng, tổ chức hướng dẫn, tập huấn về kỹ năng sinh hoạt Đoàn cho đội ngũ cán bộ cơ sở Đoàn thay cho những hình thức sinh hoạt đã trở nên quá quen thuộc, cũ kỹ và nhàm chán không thu hút được đoàn viên, thanh niên.
Bên cạnh đó, thông qua các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, tiếp tục triển khai tổ chức nhiều hoạt động hội thao, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao... để thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của đoàn viên, thanh niên trong Bộ, tạo sự gắn kết tập thể giữa các chi đoàn, đoàn cơ sở trực thuộc.
Tự hào truyền thống hơn 86 năm xây dựng, cống hiến và trưởng thành, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Bộ Tư pháp sẽ phát huy tinh thần tiên phong, bản lĩnh, đoàn kết, sáng tạo, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thành công mục tiêu phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Nguồn: Chi đoàn cơ sở Thanh tra Bộ