Giới thiệu một số điểm mới trong Luật Thanh niên năm 2020

So với Luật Thanh niên năm 2005, Luật Thanh niên năm 2020 (sau đây gọi tắt là Luật năm2020) với 7 Chương, 41 Điều (tăng 01 chương, 05 điều), có nhiều điểm mới, trong đó có một số điểm đáng chú ý như sau:
1. Quy định về vai trò, trách nhiệm của thanh niên
Luật năm 2020 quy định rõ về vai trò, trách nhiệm của thanh niên khi khẳng định thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu; có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
2. 07 nguyên tắc đảm bảo quyền và nghĩa vụ của thanh niên
Luật năm 2020 xác định 07 nguyên tắc để bảo đảm quyền và nghĩa vụ của thanh niên, trong đó có những nguyên tắc mang tính nền tảng như: Quyền, nghĩa vụ của thanh niên được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm thực hiện theo quy định của Hiến pháp và pháp luật; không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp trong thực hiện quyền, nghĩa vụ của thanh niên; tôn trọng, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của thanh niên, v.v…
3. Quy định về nguồn lực thực hiện chính sách của Nhà nước đối với thanh niên
Luật năm 2020 đã dành một Điều quy định nguồn lực thực hiện chính sách của Nhà nước đối với thanh niên. Theo đó, nguồn tài chính bảo đảm thực hiện chính sách đối với thanh niên gồm ngân sách nhà nước; các khoản ủng hộ, viện trợ, tài trợ và đóng góp hợp pháp khác của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong nước và nước ngoài.
4. Quy định về Tháng Thanh niên và trách nhiệm đối thoại về thanh niên
Lần đầu tiên quy định về Tháng thanh niên là vào tháng 3 hàng năm và quy định trách nhiệm đối thoại về thanh niên của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp ít nhất mỗi năm một lần. Đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, việc đối thoại với thanh niên thực hiện theo yêu cầu của tổ chức thanh niên.
5. Quy định các chính sách của Nhà nước đối với thanh niên trong 06 nhóm lĩnh vực liên quan mật thiết đến thanh niên bao gồm:
Học tập và nghiên cứu khoa học; lao động, việc làm; khởi nghiệp; bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe; văn hóa, thể dục, thể thao; bảo vệ Tổ quốc để làm cơ sở cho các cơ quan nhà nước tổ chức triển khai thực hiện chính sách đối với thanh niên hoặc lồng ghép trong các chính sách chung theo ngành, lĩnh vực, địa phương.
Bên cạnh đó, Luật cũng quy định về các chính sách đối với các nhóm thanh niên đặc thù như thanh niên xung phong; thanh niên tình nguyện; thanh niên có tài năng; thanh niên là người dân tộc thiểu số và thanh niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.
6. Luật năm 2020 dành ra một Chương (Chương IV) để quy định về vai trò, vị trí và trách nhiệm của các tổ chức thanh niên.
Đồng thời, bổ sung quy định về chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với các tổ chức thanh niên trong việc tham gia xây dựng và thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên.
7. Quy định rõ hơn về trách nhiệm của các tổ chức liên quan, cơ sở giáo dục và gia đình đối với thanh niên.
Để khắc phục hạn chế của Luật Thanh niên năm 2005 về việc không quy định cụ thể cơ quan nào giúp Chính phủ thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên, Luật năm 2020 quy định Bộ Nội vụ là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về thanh niên; đồng thời Luật quy định cụ thể trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên và việc tổ chức triển khai chính sách, pháp luật đối với thanh niên.
Bên cạnh đó, Luật quy định về trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, cơ sở giáo dục, gia đình đối với thanh niên. Theo đó, Luật quy định trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế trong việc phối hợp bảo vệ, chăm sóc, tạo điều kiện cho thanh niên thực hiện quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình; đồng thời tạo điều kiện cho thanh niên được học tập, lao động an toàn, phát triển thể lực, trí tuệ, tham gia các hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe và tạo điều kiện cho tổ chức Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam thành lập các tổ chức nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên. Luật cũng quy định rõ trách nhiệm của cơ sở giáo dục, gia đình trong việc chăm lo, bảo đảm cho thanh niên được học tập, phát triển tài năng, giáo dục rèn luyện nhân cách, đạo đức, chăm sóc rèn luyện sức khỏe, định hướng nghề nghiệp, lao động việc làm./.